Czerpnie i wyrzutnie są istotnymi elementami systemów wentylacji mechanicznej, klimatyzacji i rekuperacji. Zasady projektowania i wykonywanie tego typu instalacji są uregulowane prawnie w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity - Dz.U. 2019 poz. 1065). Elementy systemów wentylacji, klimatyzacji i rekuperacji muszą spełniać odpowiednie normy europejskie i polskie, takie jak PN-EN 16798-3:2017-09 Charakterystyka energetyczna budynków - wentylacja budynków albo PN-EN 13779:2008 Wentylacja budynków niemieszkalnych – wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji.
Jaką rolę pełnią czerpnie i wyrzutnie w systemie wentylacji?
Czerpnia w systemie wentylacji mechanicznej z rekuperacją służy do pobierania z zewnątrz czystego powietrza do rekuperatora, natomiast wyrzutnia usuwa z niego zużyte powietrze na zewnątrz budynku. Czerpnia i wyrzutnia pełnią ponadto funkcję filtra zabezpieczającego instalację przed opadami deszczu i śniegu, owadami, gryzoniami, liśćmi i innymi zanieczyszczeniami które mogą się dostać droga powietrzną. Uniemożliwiają napływ zimnego powietrza do wnętrza budynku w czasie, gdy instalacja nie jest użytkowana oraz tłumią hałas emitowany przez urządzenie podczas pracy. Właściwa konstrukcja i lokalizacja czerpni i wyrzutni nie są obojętne dla sprawnego działania wentylacji, klimatyzacji lub rekuperacji.
Na dachu, czy na ścianie? Gdzie umieścić czerpnię i wyrzutnię?
Na lokalizację czerpni i wyrzutni decydujący wpływ ma lokalizacja centrali wentylacyjnej z rekuperatorem. Należy dążyć do zminimalizowania długości przewodów wentylacyjnych pomiędzy czerpnią i wyrzutnią a rekuperatorem w celu zmniejszenia oporów powietrza i ograniczenia poboru mocy przez wentylatory. Gdy rekuperator jest zamontowany na poddaszu najkorzystniejszym miejscem montażu czerpni i wyrzutni są górne części ścian szczytowych oraz powierzchnia dachu, a w przypadku umieszczenie rekuperatora w garażu, kotłowni lub pomieszczeniu gospodarczym umieszcza się je w ścianach parteru. Czerpnia nie może być umieszczana bezpośrednio nad powierzchnią terenu. Minimalna wysokość określona w rozporządzeniu to 2 m lub co najmniej półtora raz wyżej niż maksymalny poziom wysokości zalegania pokrywy śnieżnej.
Bezpieczna lokalizacja czerpni i wyrzutni wentylacyjnych
Czerpnia powinna dostarczać chłodne powietrze i dlatego najlepiej umieścić ją na ścianie zacienionej, zwłaszcza północnej. Ściana południowa jest zbyt ciepła, natomiast lokalizacja od strony zachodniej może zakłócić pracę wentylacji przez przeważające w Polsce wiatry zachodnie. Czerpnia musi być umieszczona w miejscu, które nie jest narażone na nawiewanie zanieczyszczonego powietrza np. z najbliższego komina, wywiewek kanalizacyjnych lub z ruchliwej ulicy. Szczegółowe odległości określa wspomniane we wstępie rozporządzenie. Z kolei wyrzutnia nie może być umieszczana w odległości minimum 3 m od okien umieszczonych na tej samym poziomie oraz minimum 2 m od okien umieszczonych poniżej lub powyżej. Bardziej istotnym ograniczeniem jest minimalna odległość wyrzutni od ściany sąsiedniego budynku. Wynosi ona co najmniej 10 m, a w przypadku ściany pozbawionej okien 8 m. Usytuowanie wyrzutni w ścianie jest możliwe w sytuacji, gdy nie są wywiewane uciążliwe zapachy lub szkodliwe związki chemiczne, ale w przypadku budynków mieszkalnych takiego zagrożenia nie ma.
Czy czerpnia i wyrzutnia mogą być obok siebie?
Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w § 152 ust. 10 stanowi, że pomiędzy czerpnią a wyrzutnią należy zachować odległość "nie mniejszą niż 10 m przy wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna być usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpnią". Rozporządzenie dopuszcza jednak możliwość umieszczenia ich obok siebie "w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza, zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego" (§ 152 ust. 11). Zblokowane czerpnio-wyrzutnie są droższe ale umożliwiają równoległe prowadzenie przewodów, co przy niektórych lokalizacjach centrali wentylacyjnej może generować oszczędności w kosztach materiału i robocizny.
Sprawdź, jaki system energooszczędnej wentylacji mechanicznej z rekuperacją jest optymalny w przypadku Twojej inwestycji i zapoznaj się z naszą ofertą.
